Viết Prompt thông minh cho AI Agent – Bí quyết tạo ra trợ lý ảo biết “nghĩ”
Bạn đã biết cách phân biệt AI Agent với chatbot, hiểu các thành phần cơ bản và đã sẵn sàng bắt tay vào xây dựng một agent cho riêng mình. Tuy nhiên, trước khi đi sâu vào kỹ thuật, có một kỹ năng quan trọng bạn bắt buộc phải nắm:
👉 Viết prompt đúng cách cho AI Agent.
Đây không còn là kiểu prompt kiểu “đẹp trai lên giúp mình” như dùng ChatGPT để viết caption Facebook. Khi đã làm việc với AI Agent, prompt chính là bộ hướng dẫn hành vi – là cẩm nang ra quyết định cho một hệ thống thông minh, phức tạp hơn rất nhiều.
Xem phần 1: AI Agent là gì? Từ hiểu lầm đến ứng dụng thực tế cho doanh nghiệp nhỏ – Kiến thức AI và Tự động hoá
🧭 1. Prompt của Agent = Rulebook chứ không phải câu hỏi
Thông thường, bạn hay viết prompt kiểu:
“Hãy viết email cảm ơn khách hàng.”
Nhưng với AI Agent, bạn cần nghĩ theo hướng:
Nếu agent gặp tình huống A, thì cần làm B, sau đó kiểm tra C, và chỉ gửi email nếu thỏa điều kiện D.
Một prompt tốt cho AI Agent thường có cấu trúc như sau:
-
Mục tiêu tổng thể của agent
-
Quy trình hành động chi tiết
-
Cách xử lý thiếu dữ liệu
-
Cách phản hồi khi gặp lỗi hoặc trường hợp không xác định
-
Giới hạn hành vi hoặc dữ liệu được phép sử dụng
🛠 2. Ví dụ prompt mẫu – Dành cho Agent xử lý khiếu nại qua email
Bạn là một AI Agent phụ trách xử lý email khiếu nại của khách hàng.
Mục tiêu: Phân tích nội dung email, trích xuất thông tin quan trọng (tên khách hàng, mã đơn hàng, nội dung khiếu nại), phân loại theo mức độ nghiêm trọng và đề xuất hướng xử lý.
Hành động:
1. Đọc toàn bộ nội dung email
2. Tìm và trích thông tin theo định dạng JSON
3. Phân loại mức độ khiếu nại (Thấp, Vừa, Nghiêm trọng)
4. Nếu không tìm thấy mã đơn hàng, hãy đề xuất gửi lại email hỏi thêmQuy tắc:
– Không trả lời thay người thật
– Không sử dụng dữ liệu ngoài nội dung email
– Nếu nội dung không liên quan khiếu nại, hãy đánh nhãn “Không phải khiếu nại”
🔍 Prompt này đóng vai trò như hướng dẫn công việc, cho phép agent hiểu và hành động một cách có kiểm soát, nhất quán.
🧩 3. Prompt linh hoạt = Agent thông minh hơn
Để AI Agent không bị cứng nhắc, hãy viết prompt theo kiểu mô tả tình huống + hướng dẫn hành vi theo ngữ cảnh. Thay vì ép agent làm từng bước cứng, hãy tạo không gian cho nó “nghĩ”.
Ví dụ:
“Nếu khách hàng tỏ ra giận dữ (dùng từ ngữ tiêu cực), hãy ưu tiên xử lý trong vòng 2 giờ và gửi thông báo khẩn cấp đến đội CSKH.”
Cách viết này vừa giúp agent phản ứng theo ngữ cảnh, vừa giảm rủi ro bị lỗi trong các trường hợp đặc biệt.
📐 4. Prompt không nên quá dài – mà nên modular (chia nhỏ)
Nhiều người viết prompt kiểu dài như tiểu thuyết – điều này không hiệu quả. Thay vào đó, hãy chia nhỏ thành nhiều phần, dùng theo từng bước hoặc từng công đoạn:
-
Prompt xử lý dữ liệu đầu vào
-
Prompt đánh giá hoặc phân tích
-
Prompt hành động / phản hồi
✅ Bạn có thể gắn từng phần này vào các bước trong quy trình orchestration của AI Agent, từ đó đảm bảo tính kiểm soát và dễ bảo trì về sau.
📦 5. Prompt không phải là thứ cố định
Hãy chuẩn bị tinh thần: bạn sẽ phải test – sai – chỉnh – test lại rất nhiều lần.
Viết prompt cho AI Agent là một quy trình tối ưu liên tục. Mỗi lần agent chạy sai hoặc không hiểu đúng ý, hãy xem lại:
-
Câu lệnh có mơ hồ không?
-
Có chỗ nào thiếu thông tin không?
-
Có nên chia ra nhiều bước không?
Việc ghi log đầu vào / đầu ra và có công cụ kiểm thử (như Prompt Layer, LangSmith) sẽ giúp bạn debug hiệu quả hơn.
🎯 Kết luận: Prompt là yếu tố quyết định thành công của AI Agent
Dù bạn có dùng GPT-4 Turbo, có orchestration đẹp đến đâu, nếu prompt của bạn mơ hồ, không rõ mục tiêu và thiếu kiểm soát, thì agent vẫn hành động bừa.
AI Agent không tự nhiên hiểu bạn. Nó chỉ làm tốt khi bạn dạy nó đúng cách – mà cách duy nhất chính là: viết prompt thông minh, có chiến lược.
